हिन्दी की प्रमुख दलित पत्रिकाएँ ( दलित पत्रकारिता )

दलित पत्रकारिता की शुरुआत मराठी में 1 जनवरी 1899 से ”दीनबन्धु’ से माना जाता है। इसका सम्पादन ज्योतिबा फूले करती थीं।हिन्दी दलित पत्रकारिता की शुरुआत अम्बेडकर के ‘जनता’ पत्र से माना जाता है।

हिन्दी की प्रमुख दलित पत्रिकाएँ ( दलित पत्रकारिता )

प्रमुख दलित पत्रिकाएँ और उसके सम्पादक निम्नलिखित हैं-

भीमराव अम्बेडकर ‘जनता’ पत्रिका को सन् 1956 ई० से ‘प्रबुद्ध भारत’ नाम से प्रकाशित करने लगे थे।

सम्पादकवर्षपत्र/पत्रिकाप्रकारस्थान
भीमराव अम्बेडकर1920मूकनायक
भीमराव अम्बेडकर1927बहिष्कृत भारत
भीमराव अम्बेडकर1928समता
भीमराव अम्बेडकर1930जनता
रघुनन्दन प्रसाद1937दलित मित्रबिहार
चन्द्रिका प्रसाद1937नवजीवनलखनऊ
अज्ञात1961अस्मितादर्शमहाराष्ट्र
नामदेव ढ़कसाल व जे० पी पवार1975पैंथर
पैंथर संगठन द्वारा1978आक्रोश
देवेश चौधरी2000तीसरा पक्षत्रैमासिकजबलपुर
तेज सिंह2000अपेक्षादिल्ली
मोहनदास नैमिशराय2006बयानमासिकदिल्ली
डॉ० तुलसीदासभारत अश्वघोषनागपुर
ओमप्रकाश वाल्मीकि1995प्रज्ञा साहित्यत्रैमासिकफर्रुखाबाद
जय प्रकाश कर्दम1997पश्यन्तीदिल्ली
देश निर्मोहीपल प्रतिपलपंचकूला
रमणिका गुप्तायुद्धराम आम आदमीदिल्ली
जयप्रकाश कर्दमदलित साहित्य वार्षिकीदिल्ली
जयनारायण1998कल के लिएबहराइच
विभांशु दिव्या1997राष्ट्रीय सहारा (हस्तक्षेप)साप्ताहिकनोएडा
दिनेश रामबहुरि नहिं आवनत्रैमासिकदिल्ली
सपना सोनकरनागफनीत्रैमासिकउत्तराखण्ड
विमल थोराटदलित अस्मितात्रैमासिकदिल्ली
You might also like
Leave A Reply