हिंदी साहित्य के दर्शन
यहाँ पर हिंदी साहित्य के प्रमुख दर्शन के बारे में बताया गया है

हिंदी साहित्य के दर्शन
दर्शन | प्रवर्तक |
---|---|
सांख्य | कपिल |
योग | पतंजलि |
न्याय | अक्षपाद गौतम |
वैशेषिक | उलूक कणद |
मीमांसा/पूर्व-मीमांसा | जैमिनी |
वेदांत/उत्तर मीमांसा | बादरायण |
लोकायत/बार्हस्पत्य | चार्वाक (बृहस्पति का शिष्य) |
बौद्ध/क्षणिकवाद | गौतम बुद्ध |
जैन/स्यादवाद | महावीर |
अद्वैत मत | शंकराचार्य (भक्ति आंदोलन की पृष्ठभूमि तैयार करने वाला) |
विशिष्टाद्वैत मत (श्री संप्रदाय) | रामानुज आचार्य (भक्ति आंदोलन का प्रारंभिक प्रतिपादक |
द्वैताद्वैत/ भेदाभेद मत (सनकादि/रसिक संप्रदाय) | निम्बार्क आचार्य |
द्वैत मत (ब्रह्म संप्रदाय) | मध्व आचार्य |
शुद्धाद्वैत मत (रूद्र संप्रदाय) | विष्णु स्वामी |
पुष्टिमार्ग/शुद्धाद्वैत मत (रूद्र संप्रदाय) | वल्लभ आचार्य |
अचिंत्यभेदाभेद मत (गौड़ीय वैष्णव संप्रदाय) | चैतन्य |
राधा वल्लभ संप्रदाय | हित हरिवंश |
रामावत/ रामानंदी संप्रदाय | रामानंद |
कबीर पंथी संप्रदाय | कबीर |
सिख मत (नानक पंथी संप्रदाय) | नानक |
उदासी संप्रदाय | श्रीचंद (गुरु नानक के पुत्र) |
बिश्नुई संप्रदाय | जंभनाथ |
हरिदासी (सखी) संप्रदाय | स्वामी हरिदास |